T?i m?t qu?y bán n??c trái cay nh? n?i huy?n Th?i Lai, thành ph? C?n Th? (Vi?t Nam), ng??i ph? n? 60 tu?i thành th?c ch?t t?ng trái d?a ph?c v? khách. G?n 12 gi? tr?a là th?i ?i?m qu?y hàng c?a bà Lê Ng?c Tuy?t ? ?p Tr??ng Th?, x? Tr??ng Xuan nh?n nh?p nh?t trong ngày, vì ?ay là lúc các lao ??ng t? nhà máy x? ly rác g?n ?ó tan ca làm bu?i sáng, ?ang trên ???ng v? nhà ngh? ng?i. D?ng xe t?i qu?y hàng c?a bà Tuy?t, nh?ng ng??i c?ng nhan g?i m?t trái d?a t??i ho?c m?t ly n??c ép r?i vui v? tán g?u, c?m giác nh? h?t th?y m?i m?t ??u c? v?y mà tan bi?n.

Bà Lê Ng?c Tuy?t ch?t d?a ph?c v? khách (?nh: ADB, 24/10/2024)

ít ai có th? ngh? r?ng nh?p s?ng thong th? ?y l?i di?n ra ngay c?nh m?t nhà máy x? ly rác th?i - Nhà máy ??t rác sinh ho?t phát ?i?n C?n Th? - do c?ng ty TNHH N?ng l??ng M?i tr??ng EB (thu?c t?p ?oàn Everbright Environment - Trung Qu?c) xay d?ng. D? án ?i vào v?n hành cu?i n?m 2018 v?i di?n tích 5,3 ha và t?ng s? v?n ??u t? 47 tri?u ?? la M?. ?ay c?ng là d? án ??t rác phát ?i?n ??u tiên có m?t t?i th? tr??ng Vi?t Nam.

Gia ?ình bà Lê Ng?c Tuy?t ?? sinh s?ng ? ?ay nhi?u n?m tr??c khi nhà máy ??t rác ?i vào ho?t ??ng. Nh?ng ngày ??u nghe tin v? d? án, bà Tuy?t c?ng nh? bi?t bao ng??i dan xung quanh ??u lo l?ng kh?ng yên. Bà s? r?ng mùi h?i t? rác s? ?nh h??ng t?i cu?c s?ng và vi?c bu?n bán c?a mình, qu?y hàng n??c trái cay s? kh?ng có khách. Gia ?ình th?m chí ?? tính ??n ph??ng án ph?i chuy?n nhà ?i xa và b?t ??u l?i cu?c s?ng.

“Nh?ng hi?n gi? chúng t?i c?m th?y r?t t?t, kh?ng h? có ti?ng ?n hay mùi h?i t? nhà máy. Rác th?i sinh ho?t c?a ng??i dan ???c thu gom, phan lo?i theo quy trình, sau ?ó ???c ??a t?i nhà máy x? ly h?t s?c s?ch s?, hoàn toàn kh?ng gay b?t k? ?nh h??ng x?u nào t?i khu v?c xung quanh,” bà Tuy?t nói. Bà còn r?t ph?n kh?i vì t? khi nhà máy ?i vào ho?t ??ng, qu?y n??c trái cay c?a bà ?? ??ng khách h?n. Lao ??ng t?p trung nhi?u t?i ?ay giúp thu nh?p c?a các h? kinh doanh nh? nh? gia ?ình bà c?ng ???c c?i thi?n.

M?t góc khu?n viên Nhà máy ??t rác sinh ho?t phát ?i?n C?n Th? (?nh: ADB, 24/10/2024)

C?n Th?, cách thành ph? H? Chí Minh kho?ng 160 km, là m?t trong n?m thành ph? tr?c thu?c trung ??ng c?a Vi?t Nam v?i dan s? trên 1,2 tri?u ng??i. Nh?ng n?m tr??c, tình tr?ng rác sinh ho?t t?p k?t l? thiên ?? d?n ??n nhi?u tác ??ng x?u ??n ??i s?ng và ch?t l??ng m?i tr??ng t?i các khu dan c? t?p trung. N?m 2016, chính quy?n thành ph? t? ch?c ??u th?u và l?a ch?n nhà ??u t? xay d?ng d? án nhà máy x? ly rác sinh ho?t. V??t qua các vòng th? thách n?ng l?c, Everbright Environment ?? ???c l?a ch?n nh? c?ng ngh? x? ly ??t rác th?i thu h?i n?ng l??ng và s?n ph?m tiên ti?n hi?n ??i.

Trao ??i v?i ?ài ?a?i Pha?t thanh – Truyê?n hi?nh Trung ??ng Trung Qu??c (CMG), ?ng T? Cát Kh?n, Phó giám ??c d? án Nhà máy ??t rác sinh ho?t phát ?i?n C?n Th? cho bi?t: K? t? khi tri?n khai xay d?ng, v?n hành ??n nay, nhà máy ??u ???c duy trì ho?t ??ng an toàn, ?n ??nh và hi?u qu?. Quy trình tu?n hoàn x? ly m?t nguyên li?u ??u vào và b?n s?n ph?m ??u ra (khí th?i, n??c r? rác, tro x? ?áy lò và tro bay) ???c ki?m soát ch?t ch?, ?áp ?ng t?t c? các quy ??nh hi?n hành c?a pháp lu?t Vi?t Nam. ??c bi?t, n??c r? rác ???c x? ly theo c?ng ngh? hi?n ??i khép kín, sau ?ó ???c tái s? d?ng hoàn toàn kh?ng x? th?i ra m?i tr??ng, tro x? ?áy lò ???c t?n d?ng làm v?t li?u san l?p n?n và làm g?ch v?a hè, tr? thành nh?ng s?n ph?m có ích.

Trung tam ?i?u khi?n và quan sát t?t c? các khau x? ly rác, phát ?i?n qua camera (?nh: ADB, 24/10/2024)

K? t? khi ?i vào v?n hành vào tháng 10/2018, d? án ?? x? ly bình quan h?n 400 t?n rác th?i sinh ho?t m?i ngày, chi?m kho?ng 75% t?ng l??ng rác ???c thu gom hàng ngày c?a thành ph? C?n Th?. Bên c?nh ?ó, n?ng l??ng t? ??t rác c?ng ???c chuy?n hoá thành ?i?n s?ch, v?i 233.5 tri?u kWh ?i?n hoà vào l??i ?i?n qu?c gia, giúp gi?m khí th?i carbon và ?áp ?ng ?i?n tiêu th? c?a hàng nghìn h? gia ?ình g?n ?ó. Ngoài c?ng tác x? ly rác phát sinh hàng ngày, d? án ?? tri?n khai ti?p nh?n và x? ly rác ?? qua ch?n l?p t?i các b?i ch?n l?p rác c? c?a thành ph?. C?ng tác này ?? góp ph?n t?o nên tín hi?u t?t ?? t?ng b??c kh?c ph?c nh?ng t?n t?i mà các b?i ch?n l?p rác c? ?? và ?ang phát sinh, gay b?c xúc cho ng??i dan b? ?nh h??ng xung quanh các ??a ?i?m ch?n l?p rác.

Vào th? Sáu ??u tiên c?a m?i tháng, nhà máy t? ch?c Open Public - ho?t ??ng ti?p ?ón khách tham quan ??nh k?, m?c ?ích ?? c?ng chúng có th? t?n m?t tìm hi?u tình tr?ng ho?t ??ng th?c t? quá trình ??t rác sinh ho?t t?o ra ?i?n. Khách tham quan c?ng có th? t? mình c?m nh?n kh?ng gian xanh ???c duy trì th?ng thoáng, s?ch s? v?i nhi?u cay xanh và hoa bên trong nhà máy, c?ng nh? c?ng tác ki?m soát ti?ng ?n và mùi h?i m?t cách tri?t ??, kh?ng ?nh h??ng t?i ng??i dan bên ngoài.

C?ng chúng tham quan nhà máy C?n Th? (?nh: C?ng ty cung c?p)

Nh?ng n?m g?n ?ay, d? án ngày càng ???c c?ng chúng bi?t t?i, trong ?ó có các lao ??ng, sinh viên trên ??a bàn thành ph? C?n Th?. Ban l?nh ??o nhà máy c?ng ?u tiên trao c? h?i vi?c làm cho lao ??ng xung quanh khu v?c d? án, ??n nay t?ng l?y k? ?? t?o ra g?n 200 vi?c làm ?n ??nh.

Nguy?n Th? Huy?n Tran là m?t trong s? nh?ng lao ??ng ??a ph??ng t?i d? án C?n Th?. C? gái 25 tu?i ??n t? huy?n Th?i Lai, hi?n ?? có h?n 1 n?m c?ng tác phòng hoá nghi?m c?a nhà máy. Tran làm vi?c 5,5 ngày trên tu?n, c?ng vi?c th??ng ngày là phan tích các m?u n??c, ch?t l??ng m?u n??c, ch? tiêu ki?m ??nh, phan tích hoá ch?t nh?p kho…

“Gia ?ình r?t ?ng h? em làm vi?c t?i ?ay vì ???c ? g?n nhà, phúc l?i l?i t?t h?n so v?i các c?ng ty Vi?t Nam cùng ngành. C?ng vi?c này giúp em h?c h?i ???c thêm r?t nhi?u ki?n th?c chuyên m?n. C?ng ty còn h? tr? ?ào t?o ti?ng Trung, ???c giao l?u v?n hoá v?i các ??ng nghi?p Trung Qu?c khi?n cu?c s?ng c?a em r?t nhi?u màu s?c, r?t thú v?,” Tran chia s?.

Nguy?n Th? Huy?n Tran thao tác l?y m?u n??c phan tích (?nh: ADB, 24/10/2024)

D? án Nhà máy ??t rác sinh ho?t phát ?i?n C?n Th? n?m trong lo?t n? l?c chung c?a Ngan hàng Phát tri?n Chau á (ADB) và Everbright Environment t? n?m 2009 ??n nay nh?m thúc ??y c?i thi?n x? ly rác th?i ?? th? ? khu v?c chau á - Thái Bình D??ng v?i hàng lo?t d? án ? Trung Qu?c và các n??c khác. ADB ?? h? tr? Everbright Environment t? nh?ng ngày ??u khi c?ng ngh? ??t rác phát ?i?n ? Trung Qu?c v?n còn trong giai ?o?n phát tri?n s? khai, khi các c?ng ty t? nhan ph?i ??i m?t v?i r?t nhi?u rào c?n th? tr??ng và khó kh?n v? tài chính. S? thành c?ng c?a Everbright Environment là hình m?u khuy?n khích kh?i t? nhan tham gia vào l?nh v?c này, ??ng th?i ??t ra tiêu chu?n th? tr??ng và giúp chính ph? Trung Qu?c xay d?ng h? th?ng lu?t pháp và quy ??nh ? c?p qu?c gia và ?? th? v? x? ly rác th?i sinh ho?t. Nhà máy C?n Th? là d? án FDI ??u tiên c?a Everbright Environment trong l?nh v?c n?ng l??ng m?i tr??ng t?i n??c ngoài, có y ngh?a to l?n v?i ti?n trình qu?c t? hoá doanh nghi?p.

Nhan viên thao tác x? n??c ??nh k? t?i khu v?c lò h?i c?a nhà máy (?nh: ADB, 24/10/2024)

Ph? trách ?i?u ph?i d? án, ?ng Yee To Wong, chuyên gia c?p cao v? ??u t? c?a ADB ?ánh giá:"Nhà máy C?n Th? là d? án chuy?n ??i rác th?i thành n?ng l??ng ??u tiên ? n??c ngoài c?a China Everbright Environment và c?ng là m?t trong nh?ng d? án ??i tác c?ng t? (PPP) c?p thành ph? ??u tiên c?a Vi?t Nam. ?ay là m?t ví d? ?i?n hình v? h?p tác khu v?c và chuy?n giao ki?n th?c gi?a các n??c ?ang phát tri?n, có ti?m n?ng ???c nhan r?ng h?n n?a”.

T?i Vi?t Nam, Nhà máy ??t rác sinh ho?t phát ?i?n C?n Th? ?? t?o ?i?u ki?n thu?n l?i giúp chuy?n ??i quá trình phát tri?n qu?n ly ch?t th?i r?n ?? th? t? m? hình nhà n??c qu?n ly sang khu?n kh? k?t h?p gi?a vai trò c?a nhà n??c v?i t? nhan, khích l? kh?i t? nhan tích c?c tham vào ho?t ??ng này.

Sau khi thành c?ng b??c chan vào l?nh v?c x? ly ch?t th?i r?n t?i th? tr??ng Vi?t Nam, Everbright Environment ?? và ?ang có thêm nhi?u b??c ti?n m?i v?ng ch?c. Tháng 4/2024, t?p ?oàn ?? ??a vào ho?t ??ng D? án ??t rác phát ?i?n Phú S?n trên ??a bàn t?nh Th?a Thiên - Hu? v?i c?ng su?t kho?ng 600 t?n rác/ngày ?êm. ?ay là d? án ??u tiên t?i th? tr??ng Vi?t Nam ???c xay d?ng trên ??a hình ??i núi, x? ly ch?t th?i r?n sinh ho?t và ch?t th?i r?n c?ng nghi?p th?ng th??ng.

Theo l?nh ??o Everbright Environment, t?p ?oàn s? ti?p t?c m? r?ng ho?t ??ng trong l?nh v?c m?i tr??ng t?i các qu?c gia và khu v?c tham gia Sáng ki?n Vành ?ai và Con ???ng, mang nh?ng tiêu chu?n qu?c t? ??n ?óng góp vào l?i ích kinh t? - x? h?i và quá trình chuy?n ??i, phát tri?n b?n v?ng c?a các ??a ph??ng.

Phóng viên: Thanh Xuan